لوله‌ها وسایل توخالی و دراز هستند که برای انتقال مایعات و یا رسانیدن مایعات در یک مجموعه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله‌های (فلزی و غیر فلزی)
لوله‌ها از مواد مختلف ساخته می‌شوند ولی لوله‌های مورد استفاده در تاسیسات گرمایشی بیشتر از لوله‌های فولادی می‌باشند. لوله‌های فولادی دارای دو دسته کلی هستند:
- لوله‌های جوش‌دار (لوله‌های درزدار)
- لوله‌های چدنی
- لوله‌های مسی
- لوله‌های P. V . C
در ادامه هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
۱. لوله‌های جوش‌دار (لوله‌های درزدار)
لوله‌های فلزی را در کارخانه‌ها از طریق گرد کردن ورق‌های صاف فلزی و جوش دادن لبه‌های‌شان به همدیگر آن‌ها را می‌سازند. و بعد از ساختن جهت اطمینان از درز لوله آزمایش‌های هیدرواستاتیکی و فراصوتی روی آن انجام می‌دهند به علت پایین بودن قیمت و دقت در ضخامت جداره لوله‌ها این لوله‌ها کاربرد وسیع در تاسیسات پیدا کرده‌اند. خود این لوله‌ها را می‌توان به دو گروه جدا تقسیم کرد:
الف) لوله‌های گالوانیزه یا سفید
که به علت زنگ نزدن در تاسیسات برای لوله کشی آب گرم بهداشتی از منابع آب گرم و به طور کلی در لوله کشی‌های وسایل بهداشتی در تاسیسات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ب) لوله‌های مانیسمان یا بدون درز
لوله‌های مانسمان را معمولا از طریق سوراخ کردن قطعه فلز سرخ شده و چرخاندن آن حول یک محور به دست می‌آورند. بعد از طریق کشیدن لوله حاصل قطر و ضخامت را کم نموده و لوله‌های دلخواه را تهیه می‌کنند.
ساخت این لوله‌ها به خاطر سخت بودن تنظیم دقیق ضخامت لوله کار بسیار سختی است. این لوله‌ها را در تاسیسات فشار قوی و در تاسیسات گاز رسانی بیشتر استفاده می‌نمایند.
۲. لوله‌های چدنی
لوله‌های چدنی برای ساخت تاسیسات فاضلاب مورد استفاده واقع می‌شود و جنس آن برای مجرای فاضلاب توالت‌ها و آب‌های بی‌مصرف و لوله‌های هواکش در ساختمان‌های مختلف مناسب است. لوله‌های چدنی در حفظ فشار بسیار قوی هستند ولی در هنگام ضربه به آن‌ها به سختی به مشکل می‌خورند.
لوله‌های چدنی در طولهای مختلف از ۰.۲ تا ۴ متر با قطر‌هایی از ۱۵۰ الی ۲۰۰ میلیمتر ساخته می‌شوند. این قطعات را به شکل یک سر توپی و دو سر توپی با مشخصات معمولی یا خیلی سنگین می‌سازند. معمولا در سیستم لوله کشی از تمام طول این قطعات استفاده می‌شود و آن‌ها را نمی‌برند. در صورتی که قطعه کوتاهی مورد نیاز باشد، بهتر است لوله‌های دو سر توپی (که هر دو طرف دارای توپی است) بریده شود. لوله‌های چدنی را به صورت قیراندود و یا بدون پوشش قیری به کار می‌برند. لوله قیراندود در برابر اسیدها بهتر مقاومت می‌کند ولی این پوشش ممکن است عیب‌ها و ترک لوله‌ها را از نظر مخفی نگه دارد. گاهی اوقات لوله چدنی را در ساختمان به جای تنبوشه‌های سفالی برای فاضلاب به کار می‌برند. این لوله‌ها را می‌توان بدون ایجاد خطر شکستگی در زمین‌های نرم نصب نمود.
۳. لوله‌های مسی
استفاده از مس برای لوله کشی از چندین هزار سال پیش معمول بوده است. آشنایی با مزایای لوله‌های مسی عامل استفاده زیاد مصرف این لوله شده که در زیر به شرح پاره‌ای از مزایای آن نسبت به لوله‌های آهنی یا فولادی می‌پردازیم:
- این لوله‌ها ضد زنگ است.
- این لوله‌ها را به خاطر نرم بودن می‌توان به راحتی خم کرد. و به شکل و فرم دلخواه درآورد.
این لوله‌ها در مقابل فشارهای شکننده مقاوم بوده و در مقابل سرما شش برابر بیشتر از لوله‌های فولادی مقاومت دارند. تنها مشکل که این لوله‌ها دارد قیمت نسبتا بالا و درجه باز شدن و شکسته شدن آن‌ها است.
مقیاس انبساط لوله‌های مسی تقریبا ۲ برابر بیشتر از لوله‌های فولادی یا آهنی است و از این رو باید هنگام نصب آن‌ها، فضای کافی برای حجیم شدن آن‌ها در نظر گرفته شود. لوله‌های مسی به صورت سخت یا نرم و در سه وزن مخصوص (سبک، سنگین و متوسط) موجود و در دسترس است. لوله‌های مسی سخت برای لوله کشی‌های سیستم روباز به کار می‌رود زیرا دارای ظاهری بهتر و عاری از پیچ و تاب است که در طولهای ۶ متری عرضه می‌شود. از لوله‌های مسی نرم بیشتر برای خمکاری و نصب در محل‌های دور از دسترس استفاده می‌شود.
سه نوع لوله مسی بالا را از نظر وزن به علامت‌های M ، L ، K علامت گذاری کرده‌اند. نوع K نرم و دارای جدار ضخیم‌تر است و‌این لوله‌ها در طولهای ۲۰ متری به صورت حلقه‌ای تهیه می‌شود.
۴. لوله‌های P. V . C
لوله‌های P. V . C از خالص‌ترین مواد پلی نلین یا پلی – وینیل کلراید ( p. V . C ) ساخته می‌شود. این مواد سمی نیست و لوله‌هایی که از این مواد ساخته می‌شود ممکن است برای آب سرد لوله چاه‌ها، پمپ، وسایل آبیاری و لوله‌های تخلیه به کار برده شود. این لوله‌ها را می‌توان از طریق دنده کردن و جوشکاری یا چسب به یکدیگر متصل کرد. لوله‌های P. V . C در برابر حرارتی معادل ۱۵۰ درجه فارنهایت و فشار ۱۰۰ پوند بر‌اینچ مربع پایدار می‌باشند. درجه انبساط این لوله‌ها از لوله‌های فلزی بیشتر و اصطکاک جریان آب در‌این لوله‌ها برابر اصطکاک لوله‌های شیشه‌ای است. مزایایی که این لوله‌ها دارند عبارتند از:
وزن سبک – مقاومت در مقابل خورندگی و الکترولیز مناسب بودن برای لوله کشی خطوط طولانی زیر زمین و امکان خم شدن آن‌ها به وسیله حرارت دادن است. ضمنا این لوله‌ها دو اشکال دارند:
اول مقاوم نبودن در برابر گرما و فشارهای زیاد، دوم گرانی قیمت آن است.
لوله‌های P. V . C مثل لوله‌های فلزی استاندارد شده و در اندازه‌های از تا ۶اینچ در طولهای ۶ متری ساخته می‌شوند. جنس این لوله‌ها به اندازه کافی سخت می‌باشد و در مقابل خراش و دنده دنده ای شدن مقاوم و پایدار است. حدیده‌ای که برای دنده کردن این لوله‌ها به کار می‌رود باید تیز و از نوعی باشد که در انتهای دنده باز شود و روی دنده برگشت نکند، زیرا باعث خرابی دنده می‌شود. از حدیده‌هایی که برای دنده کردن این قبیل لوله‌ها به کار می‌رود نباید برای دنده کردن لوله‌های فلزی استفاده کرد.
اصول برشکاری لوله‌های چدنی فاضلاب توسط قلم
معمولا در تاسیسات حرارتی و سیستم لوله کشی فاضلاب از تمام طول لوله استفاده می‌شود ولی بعضی اوقات لازم است که قسمتی از یک لوله چدنی بریده شود.
که نوک آن را با خط برش، منطبق انتهای لوله پاتوبی آن کردند با چکشی، به روی قلم ضربه نباید با زمین تماس پیدا کند می‌زنند و قلم را کم کم روی خط برش حرکت می‌دهند.
باید دقت کرد که زیر لوله در پر باشد. برای این کار مقداری شن و ماسه و یا یک قطعه چوب نرم زیر لوله در محل برش قرار می‌دهند. قلم را در دست چپ گرفته و پس از‌این که نوک آن را با خط برش، منطبق انتهای لوله پاتوبی آن کردند با چکشی، به روی قلم ضربه نباید با زمین تماس پیدا کند می‌زنند و قلم را کم کم روی خط برش حرکت می‌دهند.
ضربات چکش نباید زیاد محکم باشد و باید به صورت آرام به آن ضربه وارد شود چون ممکن است که لوله بشکند. در موقع بریدن باید سعی کرد که قلم کج نگه داشته نشود تا چنانچه ذراتی از لوله جدا شد به چشم اصابت نکند. عمل ضربه را باید آنقدر ادامه داد تا لوله به دو قسمت تقسیم شود. لوله‌های چدنی را به وسیله لوله بر نیز می‌برند که اصول برشکاری آن‌ها محل برش با لوله بر دقیقا مانند برشکاری لوله‌های فولادی به وسیله لوله بر می‌باشد.
شرکت تابش تجهیز ارائه دهنده خدمات سرمایش اسپلیت و داکت اسپلیت با 10 سال سابقه کار و فعالیت.
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.