خصوصیات شیر برقی چیست؟

به طور کلی شیر برقی که گاهی شیر مغناطیس و شیر سولنوئیدی نیز خوانده می‌شود در گروه شیرهای اتوماتیک می‌‌گنجد که با فرمان ترموستات موجب قطع جریان مایع در چیلر تراکمی ‌‌می‌شود. البته کاربرد شیر برقی تنها محدود به قطع یا وصل جریان مایع مبرد نمی‌شود، بلکه کاربردهای دیگری از جمله بی‌بار کردن کمپرسور سیلندر- پیستونی نیز دارد. در برخی‌‌هایی که شیر انبساطی از نوع الکتریکی است شیر برقی هم کاربرد دارد. این گونه شیرها مجهز به یک سیم پیچ هستند که اغلب کویل خوانده می‌شود. در میان این سیم پیچ هسته‌ای آهنی وجود دارد که تحت تاثیر مغناطیسی شدن سیم پیچ به حرکت در می‌‌آید. چنانچه این هسته آهنی به محور یک شیر متصل شده و یا اساسا خود قطعه آب بند کننده شیر را تشکیل دهد؛ با مغناطیسی شدن سیم پیچ می‌‌تواند معبر شیر را بسته یا باز کند.

شیرهای برقی بنا به ساختاری که دارند ممکن است از نوع عادی – باز یا عادی – بسته باشند. در حالت عادی – باز با برقراری جریان برق، شیر بسته می‌شود و در شیر‌های عادی – بسته عکس این اتفاق روی می‌‌دهد و با برقراری جریان برق شیر باز می‌شود. شیر برقی خط مایع چیلرهای تراکمی ‌‌از نوع عادی – باز هستند و بین صافی خشک کن و شیشه روین نصب می‌‌شوند.

شیر سرویس 

فارغ از شیر‌های اتوماتیک مانند شیرهای برقی و شیر انبساطی، تعدادی شیر دستی نیز در نقاط مختلف یک چیلر تراکمی ‌‌به منظورهای مختلف مانند مجزا کردن یک خط از مدار، شارژ مبرد و یا سنجش مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.

انباره مبرد 

ورود مبرد مایع به کمپرسور به دلیل عدم تراکم پذیری می‌‌تواند به قطعات داخلی از جمله سوپاپ، سرسیلندر و شاتون آسیب برساند و از سوی دیگر موجب رقیق شدن روغن داخل کمپرسور و کف آلود شدن آن شود. برای جلوگیری از ورود احتمالی مبرد مایع به کمپرسور از انباره مبرد حد فاصل خروجی اواپراتور و مکش کمپرسور برای جمع آوری بخار مبرد استفاده می‌شود و از این جهت با مخزن جمع آوری مبرد مایع متفاوت است. روغنی که با مبرد حمل می‌شود در انباره جدا شده و به کمپرسور می‌‌رود. در برخی از انباره‌ها از یک مبدل حرارتی که گاز داغ مبرد از آن عبور می‌‌کند نصب می‌شود تا مایع ورودی را تبخیر کند.

در برخی انباره‌ها به جای گاز داغ مبرد از گرمکن الکتریکی استفاده می‌شود. اما گرم شدن گاز خروجی موجب کاهش بازده کمپرسور و گرم شدن آن می‌شود. از سوی دیگر کمپرسورهای بسته و نیم بسته توسط بخار مکش شده خنک می‌‌شوند که گرم شدن بیش از اندازه خنک سازی اینگونه کمپرسورها را دچار اختلال می‌‌کند. خروجی انباره به سمت کمپرسور در بالاترین قسمت است تا امکان خروج مایع از آن وجود نداشته باشد.

مخزن جمع آوری مبرد مایع

مخزن جمع آوری مبرد مایع، انبارهای کمکی برای ذخیره مبرد در سمت فشار قوی به هنگام خاموش بودن سیستم است. انواع کمپرسورهای مختلف وجود دارد، در سیستم‌های تراکمی‌‌ که از کندانسور آبی پوسته – لوله استفاده می‌شود، مخزن جمع آوری مایع کاربردی ندارد، زیرا فضای پوسته کندانسور حجم کافی برای جمع شدن مبرد مایع به وقت خاموشی سیستم را دارد؛ اما در هایی که در آن‌ها از کندانسور هوایی یا تبخیری استفاده می‌شود، وجود مخزن جمع آوری مایع ضرورت پیدا می‌‌کند.
مخزن جمع آوری مبرد مایع به صورت افقی و یا عمودی از ورق فولادی و به شکل استوانه‌ای کاملا جوشکاری شده ساخته می‌شود. شیر اطمینانی نیز روی مخزن نصب می‌شود تا در صورت افزایش فشار آسیبی به سیستم نرسد. حجم مخزن به اندازهای در نظر گرفته می‌شود تا به هنگام شارژ ۸۰ درصد آن توسط مبرد پر شود و ۲۰ درصد آن برای انبساط و تبخیر خالی بماند.

مبدل حرارتی مکش به خط مایع

گاز سرد خروجی از اواپراتور که توسط کمپرسور مکش می‌شود می‌‌تواند برای پیش سرد کردن مایع گرم خروجی از کندانسور به کار گرفته شود. به این منظور از مبدل حرارتی مکش به خط مایع استفاده می‌شود.
در حین این تبادل، سرد شدن و کاهش آنتالپی مایع ورودی به دهانه شیر انبساطی استعداد بیشتری را برای تبخیر و اثر سرمایش در اواپراتور به وجود می‌‌آورد و از سوی دیگر فوق گرم شدن گاز ورودی به کمپرسور موجب کاهش جریان جرمی‌‌ مبرد شده و کمپرسور با بازده بهتری کار می‌‌کند و در عین حال از نفوذ مبرد مایع به کمپرسور جلوگیری می‌شود.

این مبدل ممکن است از نوع پوسته – کویل، پوسته – لوله و یا دو لوله‌ای باشد. مایع مبردی که از مبدل می‌‌گذرد بین ۷ تا ۱۵ درجه فارنهایت یا ۹/۳ تا ۳/۸ درجه سلسیوس مادون سرد شده و بخار سرد گرما را جذب می‌‌کند. افت فشار در این نوع مبدل‌ها در خط بخار سرد نباید از psi2 تجاوز کند.

جدا کننده روغن

در خلال عمل تراکم و گرم شدن مبرد، مقداری از روغن نیز به همراه بخار مبرد از کمپرسور خارج می‌شود. برای جلوگیری از حرکت روغن در مدار سیستم و به ویژه نقاط کم دماتر در خروجی کمپرسور، از جدا کننده روغن استفاده می‌شود تا روغن را از بخار مبرد جدا کرده و به کمپرسور باز گرداند.

شیر اطمینان فشار

در سیستم‌های تراکمی‌‌ممکن است مقدار فشار مبرد بر اثر عوامل بیرونی حتی به هنگام خاموش بودن از حد مجاز تجاوز کند. به منظور رها سازی فشار از شیر اطمینان فنری با صفحه لاستیکی استفاده می‌شود. شیر اطمینان در خط مایع و روی مخزن جمع آوری می‌شود.

شیر یک طرفه

در برخی موارد در سیستم‌های سرمایش تراکمی ‌‌لازم می‌شود که برای جلوگیری از برگشت مبرد و اطمینان خاطر از حرکت در جهت صحیح از شیر یک طرفه استفاده شود. به عنوان مثال در ‌هایی که دارای دو اواپراتور؛ اما یک کندانسور هستند، لازم است که در مسیر دو اواپراتور دمای کم و زیاد از شیر یک طرفه استفاده شود تا امکان مکش بخار مبرد از اواپراتور دمای پایین وجود نداشته باشد.